Попаднала црна Арапина,
Попаднала Солунски ливаѓе,
Ми удрила бела-на чадара;
Таин сакат од Солуна града,
’Леб им сакат по две фурни ’леба,
И им сакат крава јало’ица,
И им сакат по бочка ракија,
И им сакат по две бочки вино;
На ден сакат п’ ’уба’а не’еста,
На нок љубит п’ една малка мома,
Ми ’и љубит и ми ’и загубвит.
’Си-те ми се редум изредиј’е,
Ред падна на млада Ангелина.
Дворје метит Ангелина млада,
Дворје метит градум солѕи ронит,
Со солѕи ми дворје завадила.
Ја догледа болена Дојчина:
„Ајти тебе сестро Ангелино!
Што те тебе нужба дотерало,
Дворје метиш градум солѕи рониш?
Али ти се, сестро, злодеало,
Рамни дворје, сестро, метеешти?
Мене болно, сестро, гледаешти? —
Рани, болки, сестро, врзеешти,
И понади мене готвеешти?”
„Ајти тебе брате, Болен Дојчин!
Тà не ми се мене здодеало,
Рамни дворје, брате, метеешти,
Тебе болно, брате, гледаешти,
Рани, бољки тебе врзеешти,
И понади тебе готвеешти;
Туку ми се, брате, здодеало,
Попаднала црна Арапина,
Попаднала под града Солуна,
Под Солуна, Солунски ливаѓе,
Ми удрила бела-на чадара;
И ми собра стараци и попо’и,
На ден сакат по две фурни лебец,
И им сакат крава јало’ица,
И им сакат по бочка ракија,
И им сакат по две бочки вино,
На ден сакат п’ ’уба’а не’еста,
На нок сакат п’ една малка мома,
Ми ’и љубит и ми ’и загубвит.
’Си-те ми се редум изредиј’а,
Ред ми падна, мене ке ме земет.”
И говорит Болена Дојчина:
„Ајти тебе сестро Ангелино!
Ал то’а те тебе брига нашло?
Ево имам за девет години,
Каде лежам болно на постеља;
Ај отвори шарена ковчега,
Да изва’иш триста лакти платно
Триста лакти платно бамбакерно,
Да изврзиш рани од анџари;
И земај ми моја остра сабја;
Ево имат за девет години,
Сабја в рака не ми је фатена,
Веке ми је сабја рѓосана,
Да ја носиш Умера бичакчија,
Да ми острит сабја вересија,
Ако станам скапо ке му платам,
Ак’ не станам, алал да ми чинит.”
И ми стана млада Ангелина,
И ми зеде сабја рѓосана,
Ми отиде дури у Умера:
„Ајти тебе Умер бичакчија,
Так’ ти бога, ја ке ти се мољам!
Ме допуштил Болена Дојчина,
Да му остриш сабја вересија,
Ако станит скапо ке ти платит,
Ак’ не станит, алал да му чиниш.*
Тог’ говорит Умер бичакчија:
„Ајти тебе млада Ангелино!
Ак’ ми даваш твој-те црни очи,
Да ти острам сабја Дојчино’а.”
Се поврати млада Ангелина,
Надаз плачеешти, пиштеешти;
Од далеку Ангелина викат:
„Ајти тебе Болена Дојчина!
Не ми острит Умер бичакчија
Не ми острит сабја вересија,
Тој ми сакат мој-ве црни очи.”
Е говорит Болена Дојчина;
„Остај сабја, сестро Ангелино,
Остај сабја на бела постеља,
И влези ми темни конушници,
Да изва’иш моја брза коња;
Носи ја у Митре Поморјанче
Налбатина, верна побратима,
Да ми коит коња вересија;
Ако станам, скапо ќа му платам.
Кја му платам жолтици дукади.”
И ми стана млада Ангелина,
И ми влезе темни конушници,
Ми изва’и негва брза коња,
Ја однес’ у Митре Поморјанче,
Да ми коит коња вересија:
„Так’ ти бога Митре Поморјанче!
Ако станит Болена Дојчина,
Кја ти платит коња за коење.”
И е велит Митре Поморјанче:
„Ајти тебе млада Ангелино!
Ако да’аш твое бело лице,
Твое лице, како јасно сонце,
Твој-те вежи, как’ морски пија’јци,
Твој-те очи, како црно грозје!”
И ми викна млада Ангелина,
Кршит раце от бели колена,
Солѕи ронит по бели образи,
Од образи шарени пазу’и,
Од пазу’и шарени скуте’и,
Од скуте’и по земја сурова.
Си поводи коња Дојчино’а,
Љуто колнит млада Ангелина: —
„Бог те убил Митре Поморјанче!
Зашт’ не тргна сабја да м’ зазубиш,
Туку мене ти ме пострамоти!”
И си тргна дома си отиде,
И му кажвит брату си Дојчину:
„Ајти тебе Болена Дојчина!
Што ми стори голема страмота
Со твоја-та верна побратима,
Што јадефте, брате, што пијефте,
Што одефте в гори на лоење;
Кога рекоф за твоја-та коња,
Да ја коит, брате, вересија,
Што ми рече Митре Поморјанче, —
Ако да’иш твое бело лице,
Кја ти којам коња вересија.”
И се фрли Болена Дојчина
И се фрли на нога јуначка:
„Ајти тебе сестро Ангелино!
Страф да немаш, сестро, страм да немаш!
Ај да земиш студено оружје,
Да го да’иш Плетикосе Папле,
Да ми мијет студено оружје.”
И ми стана млада Ангелина,
И ми зеде студено оружје:
„Ајти тебе Плетикоса Павле:
Ме допушти Болена Дојчина,
Да ми мијеш студено оружје.” —
„Аити тебе сестре Ангелино!
Чуму ти је студено оружје,
Лел је болен Болена Дојчина!* —
„Попаднала црна Арапина,
Под Солуна, Солунски ливаѓе,
И ми удрил белана чадара,
И ми викат стараци и попо’и,
Таин ми сакат по две фурни леб,
И ми сакат крава јало’ица,
И ми сакат по бочка ракија,
И ми сакат по две бочки вино,
На ден сакат по млада не’еста,
На нок сакат п’ една малка мома,
Ми ’и љубит, и ми ’и загубвит,
Ред ми падна, мене ќа ме земат.”
Тога велит Плетикоса Павле:
„Ајти тебе млада Ангелино!
Ал ми даваш твоја тонка става;
Става имаш како морска трска;
Да ти мијам студено оружије.”
Та си зеде студено оружје,
Си отиде во рамни дворо’и:
„Ајти брате, Болена Дојчина!
Не си имал верни побратими,
Туку биде Тураци неверници!
Ми посака моја тонка става.” —
„Ајти тебе сестро Ангелино!
Убило ’и мој-те побратими
Убило ’и јадење, пијење!
Отпушти го платно бамбакерно,
Да изврзиш рани от анџари.”
Го изврза млада Ангелина,
Му изврза рани от анџари,
И му даде студено оружје.
Тој опаса свилена појаса,
Ми нареди студено оружје,
Ми ја зеде сабја рѓосана,
И ми јавна коња некоена;
Пра’у одит под града Солуна,
Пра’у одит на бела чадара;
И ми слезе от брзего коња,
Ми изваде сабја дипленица,
Ми загуби црна Арапина,
И со него жолта Евреина.
И си јавна своја брза коња,
Гла’а кладе на коња пред себе,
И ми врвит по стреде Солуна.
Што го виде ’се ми се зачуди —
„Што ке бидит ова чудно чудо!
Овој јунак, како суво древо,
Лице имат, как восок прецеден,
Што ми стори голема унера!
Јунак било, јунак ке да бидит!
Не му требат цркви манастири,
Да ’и пра’ит, добро да им чинит!”
Ми помина по стреде чаршији
И појде при Умер бичакчија:
Ајти тебе Умер бичакчија!
Ти не остриш сабја вересија,
Што је сакаш на моја-та сестра,
Што је сакаш неиѕини-те очи?
И ми тргна сабја дипленица,
Му ја зеде нег’оа-та глава.
И појде при Митре Поморјанче:
„Ајти тебе Митре Поморјанче,
Поморјанче, верна побратима,
Ште те имаф кај мој црни очи,
Што је ова голема страмота,
Што ми стори на моја-та сестра!”
И му зеде него’а-та глава.
И појде при Плетикоса Павле,
Му ја зеде и него’а глава.
Дома одит, от далеку викат:
„Отвори ми, сестро Ангелино,
Отвори ми наши вити порти,
Постели ми шарена ода’а,
И барај ми свешти и ламбади,
Донеси ми попој законици,
Што сакаше, сестро, ’се ти свршиф,
Кја се делит душа от снага-ва.
Да не жаљаш, сестро, да не плачиш,
Тук’ да земаш свираци, дабоани,
Тà да сториш голема донамба.”
И ми стана сестра Ангелина,
Ми одтвори нивни вити порти
Уплашена, мошне устрашена;
Кога виде гла’а от Арапа,
Го прегрна млада Ангелина,
Го однесе в шарена ода’а.
Колку легна на мека постеља,
Тргна душа Болена Дојчина;
Дури сестра му запади свешта,
Даде душа Болена Дојчина.
Се собра’е стараци и попо’и,
Ми кладо’е свираци дабоани,
Што ми биј’е три дни и три ноќе.
|
Попаднала цѫрна Арапина,
Попаднала Солунски ливагѥ,
Ми удрила бѣла-на чадара;
Таинъ сакатъ одъ Солуна града,
’Лѣбъ имъ сакатъ по две фурни ’лѣба,
И имъ сакатъ крава яло’ица,
И имъ сакатъ по бочка ракіа,
И имъ сакатъ по две бочки вино;
На денъ сакатъ п’ ’уба’а не’еста,
На нокь любитъ п’ една малка мома,
Ми ’и любитъ и ми ’и загубвитъ.
’Си-те ми сѣ редумъ изреді’е,
Редъ падна на млада Ангелина.
Дворѥ метитъ Ангелина млада,
Дворѥ метитъ градумъ сѫлдзи ронитъ,
Со сѫлдзи ми дворѥ завадила.
Ѭ догледа болена Дойчина:
„Айти тебе сестро Ангелино!
Що те тебе нужба дотерало,
Дворѥ метишъ градумъ сѫлдзи ронишъ?
Али ти сѣ, сестро, злодеало,
Рамни дворѥ, сестро, метеещи?
Мене болно, сестро, гледаещи? —
Рани, болки, сестро, вѫрзеещи,
И понади менѣ готвеещи?”
„Айти тебе брате, Боленъ Дойчинъ!
Тà не ми сѣ менѣ здодеало,
Рамни дворѥ, брате, метеещи,
Тебе болно, брате, гледаещи,
Рани, больки тебѣ вѫрзеещи,
И понади тебѣ готвеещи;
Туку ми сѣ, брате, здодеало,
Попаднала цѫрна Арапина,
Попаднала подъ града Солуна,
Подъ Солуна, Солунски ливагѥ,
Ми удрила бѣла-на чадара;
И ми собра старци и попо’и,
На денъ сакатъ по две фурни лебецъ,
И имъ сакатъ крава яло’ица,
И имъ сакатъ по бочка ракіа,
И имъ сакатъ по две бочки вино,
На денъ сакатъ п’ ’уба’а не’еста,
На нокь сакатъ п’ една малка мома,
Ми ’и любитъ и ми ’и загубвитъ.
’Си-те ми сѣ редумъ изреді’а,
Редъ ми падна, мене ке ме земѣтъ.”
И говоритъ Болена Дойчина:
„Айти тебе сестро Ангелино!
Аль то’а те тебе брига нашло?
Ево имамъ за деветъ години,
Кѫде лежамъ болно на постеля;
Ай отвори шарена ковчега,
Да изва’ишъ триста лакти платно
Триста лакти платно бамбакерно,
Да извѫрзишъ рани одъ анджари;
И земай ми моя остра сабя;
Ево иматъ за деветъ години,
Сабя въ рѫка не ми ѥ фатена,
Веке ми ѥ сабя ѫргьосана,
Да ѭ носишъ Умера бичакчіа,
Да ми остритъ сабя вересіа,
Ако станамъ скѫпо ке му платамъ,
Ак’ не станамъ, алалъ да ми чинитъ.”
И ми стана млада Ангелина,
И ми зеде сабя ѫргьосана,
Ми отиде дури у Умера:
„Айти тебе Умеръ бичакчіа,
Так’ ти бога, я ке ти сѣ молямъ!
Ме допущилъ Болена Дойчина,
Да му остришъ сабя вересіа,
Ако станитъ скѫпо ке ти платитъ,
Ак’ не станитъ, алалъ да му чинишъ.*
Тог’ говоритъ Умеръ бичакчіа:
„Айти тебѣ млада Ангелино!
Ак’ ми давашъ твой-те цѫрни очи,
Да ти острамъ сабя Дойчино’а.”
Сѣ поврати млада Ангелина,
Надазъ плачеещи, пищеещи;
Одъ далеку Ангелина викатъ:
„Айти тебе Болена Дойчина!
Не ми остритъ Умеръ бичакчіа
Не ми остритъ сабя вересіа,
Той ми сакатъ мой-ве цѫрни очи.”
Ѣ говоритъ Болена Дойчина;
„Остай сабя, сестро Ангелино,
Остай сабя на бѣла постеля,
И влези ми темни конушници,
Да изва’ишъ моя бѫрза коня;
Носи ѭ у Митре Поморянче
Налбатина, вѣрна побратима,
Да ми коитъ коня вересіа;
Ако станамъ, скѫпо кя му платамъ.
Кя му платамъ жѫлтици дукади.”
И ми стана млада Ангелина,
И ми влезе темни конушници,
Ми изва’и негва бѫрза коня,
Ѭ однес’ у Митре Поморянче,
Да ми коитъ коня вересіа:
„Так’ ти бога Митре Поморянче!
Ако станитъ Болена Дойчина,
Кя ти платитъ коня за коенѥ.”
И ѣ велитъ Митре Поморянче:
„Айти тебе млада Ангелино!
Ако да’ашъ твое бѣло лице,
Твое лице, како ѣсно сѫнце,
Твой-те вежи, как’ морски пія’йци,
Твой-те очи, како цѫрно грозѥ!”
И ми викна млада Ангелина,
Кѫршитъ рѫце отъ бѣли колена,
Сѫлдзи ронитъ по бѣли образи,
Одъ образи шарени пазу’и,
Одъ пазу’и шарени скуте’и,
Одъ скуте’и по земя сурова.
Си поводи коня Дойчино’а,
Люто кѫлнитъ млада Ангелина: —
„Богъ те убилъ Митре Поморянче!
Защ’ не тѫргна сабя да м’ зазубишъ,
Туку мене ти ме пострамоти!”
И си тѫргна дома си отиде,
И му кажвитъ брату си Дойчину:
„Айти тебе Болена Дойчина!
Що ми стори голема страмота
Со твоя-та вѣрна побратима,
Що ядефте, брате, що піефте,
Що одефте въ гори на лоенѥ;
Кога рекофъ за твоя-та коня,
Да ѭ коитъ, брате, вересіа,
Що ми рече Митре Поморянче, —
Ако да’ишъ твое бѣло лице,
Кя ти коямъ коня вересіа.”
И сѣ фѫрли Болена Дойчина
И сѣ фѫрли на нога юначка:
„Айти тебе сестро Ангелино!
Страфъ да немашъ, сестро, страмъ да немашъ!
Ай да земишъ студено оружѥ,
Да го да’ишъ Плетикосѣ Паплѣ,
Да ми міетъ студено оружѥ.”
И ми стана млада Ангелина,
И ми зеде студено оружѥ:
„Айти тебѣ Плетикоса Павле:
Ме допущи Болена Дойчина,
Да ми міешъ студено оружѥ.” —
„Аити тебѣ сестре Ангелино!
Чуму ти ѥ студено оружѥ,
Лель ѥ боленъ Болена Дойчина!* —
„Попаднала цѫрна Арапина,
Подъ Солуна, Солунски ливагѥ,
И ми удрилъ бѣлана чадара,
И ми викатъ старци и попо’и,
Таинъ ми сакатъ по две фурни лѣбъ,
И ми сакатъ крава яло’ица,
И ми сакатъ по бочка ракіа,
И ми сакатъ по две бочки вино,
На денъ сакатъ по млада не’еста,
На нокь сакатъ п’ една малка мома,
Ми ’и любитъ, и ми ’и загубвитъ,
Редъ ми падна, мене кя ме зематъ.”
Тога велитъ Плетикоса Павле:
„Айти тебе млада Ангелино!
Аль ми давашъ твоя тонка става;
Става имашъ како морска тѫрска;
Да ти міамъ студено оружіе.”
Та си зеде студено оружѥ,
Си отиде во рамни дворо’и:
„Айти брате, Болена Дойчина!
Не си ималъ вѣрни побратими,
Туку биде Турци невѣрници!
Ми посака моя тонка става.” —
„Айти тебе сестро Ангелино!
Убило ’и мой-те побратими
Убило ’и яденѥ, піенѥ!
Отпущи го платно бамбакерно,
Да извѫрзишъ рани отъ анджари.”
Го извѫрза млада Ангелина,
Му извѫрза рани отъ анджари,
И му даде студено оружѥ.
Той опаса свилена пояса,
Ми нареди студено оружѥ,
Ми ѭ зеде сабя ѫргьосана,
И ми явна коня некоена;
Пра’у одитъ подъ града Солуна,
Пра’у одитъ на бѣла чадара;
И ми слезе отъ бѫрзего коня,
Ми изваде сабя дипленица,
Ми загуби цѫрна Арапина,
И со него жѫлта Евреина.
И си явна своя бѫрза коня,
Гла’а кладе на коня предъ себе,
И ми вѫрвитъ по стреде Солуна.
Що го виде ’се ми сѣ зачуди —
„Що ке бидитъ ова чудно чудо!
Овой юнакъ, како суво древо,
Лице иматъ, какъ восокъ прецеденъ,
Що ми стори голема унера!
Юнакъ било, юнакъ ке да бидитъ!
Не му требатъ цѫркви манастири,
Да ’и пра’итъ, добро да имъ чинитъ!”
Ми помина по стреде чаршіи
И пойде при Умеръ бичакчіа:
Айти тебе Умеръ бичакчіа!
Ти не остришъ сабя вересіа,
Що ѥ сакашъ на моя-та сестра,
Що ѥ сакашъ неидзини-те очи?
И ми тѫргна сабя дипленица,
Му ѭ зеде нег’оа-та глава.
И пойде при Митре Поморянче:
„Айти тебе Митре Поморянче,
Поморянче, вѣрна побратима,
Ще те имафъ кай мой цѫрни очи,
Що ѥ ова голема страмота,
Що ми стори на моя-та сестра!”
И му зеде него’а-та глава.
И пойде при Плетикоса Павле,
Му ѭ зеде и него’а глава.
Дома одитъ, отъ далеку викатъ:
„Отвори ми, сестро Ангелино,
Отвори ми наши вити порти,
Постели ми шарена ода’а,
И барай ми свѣщи и ламбади,
Донеси ми попой законици,
Що сакаше, сестро, ’се ти свѫршифъ,
Кя сѣ делитъ душа отъ снѫга-ва.
Да не жаляшъ, сестро, да не плачишъ,
Тук’ да земашъ свирци, дабоани,
Тà да сторишъ голема донамба.”
И ми стана сестра Ангелина,
Ми одтвори нивни вити порти
Уплашена, мошне устрашена;
Кога виде гла’а отъ Арапа,
Го прегѫрна млада Ангелина,
Го однесе въ шарена ода’а.
Колку легна на мека постеля,
Тѫргна душа Болена Дойчина;
Дури сестра му запади свѣща,
Даде душа Болена Дойчина.
Сѣ собра’е старци и попо’и,
Ми кладо’е свирци дабоани,
Що ми бі’е три дни и три нокье.
|
